مشخصات و شرح وظایف کارکنان واحد مدیریت و کاهش خطر بلایا

مقدمه:

    بلایا و حوادث غیر مترقبه همواره خسارات جانی و مالی فراوانی را بر ملل مختلف تحمیل نموده است. طی سه دهه اخیر سهم قاره آسیا از بلایای طبیعی، بیش از یک‌سوم بلایای طبیعی واقع‌شده در جهان بوده که کشور ما بعد از چین و هند و بنگلادش دارای بیشترین خسارت در جهان بوده است. بررسی‌ها نشان داده که از میان 41 نوع بلایای طبیعی ثبت‌شده در جهان تاکنون، حدود ۳۳ نوع آن در ایران نیز رخ ‌داده است. از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۵ وقوع حدود ۱۹۰ مورد بلایا در ایران ثبت‌شده است. بیش از ۹۳% از مساحت کشور در معرض خطر متوسط به بالا از نظر امکان وقوع زلزله قرار دارد. حدوداً هر دو سال یک‌بار زلزله‌های بزرگی در مناطق مختلف ایران به وقوع می‌پیوندد، زلزله در طی ۹۰ سال گذشته جان بیش از ۱۸۰۰۰۰ نفر را گرفته است از آنجائی که ایران یک کشور حادثه‌خیز بوده و در خط زلزله قرار دارد احتمال حوادث مشابه در آینده نزدیک وجود دارد.

   اثرات سوء نابرابر حوادث و بلایا بر سلامتی مردم (آسیب بیشتر به گروههای آسیب­پذیر مانند مادران باردار، کودکان، سالمندان، معلولین، بیماران مبتلا به بیماریهای خاص و آسیب بیشتر به مناطق محروم)، مقاومت پایین ۹۷ درصد ساختمانهای روستایی کشور در برابر زلزله،  توسعه نامتوازن و تجمع جمعیت در نقاط شهری از دلایل اهمیت بسیار زیاد مدیریت خطر بلایا در کشور می­باشند. از طرفی توسعه بدون پرداختن به مباحث مدیریت خطر بلایا امکان­پذیر نبوده و هیچ طرح و برنامه­ای بدون در نظر گرفتن پیوست ایمنی موفق نخواهد بود.

برخی از مسئولیت­ها و اقدامات واحد مدیریت و کاهش خطر بلایا:

• هماهنگی برنامه ها و فعالیت های واحدهای مختلف بهداشت در زمان وقوع بحران و مخاطرات طبیعی و انسان ساخت
• همکاری با سایر سازمان های عضو کارگروه بهداشت و درمان مدیریت بحران شهرستان در زمان وقوع بحران ها و مخاطرات همچون هلال احمر، شرکت آبفا، اورژانس و فوریت های پیش بیمارستانی و ...
• عضویت و شرکت فعال در جلسات ستاد پیشگیری، هماهنگی و مقابله با بحران شهرستان
• پیش بینی و برگزاری مستمر دوره های آموزشی و مانور و تمرین جهت کارکنان با هدف حفظ و ارتقاء آمادگی و توانمندی پرسنل در زمان پاسخ به بحران.
• بازنگری و بروز رسانی مستمر سامانه فرماندهی حادثه و اعضای تیم های ارزیاب سریع بهداشتی و عملیاتی جهت انجام ماموریت های محوله در زمان وقوع بحران و مخاطرات.

برنامه های واحد مدیریت و کاهش خطر بلایا در نظام سلامت مرکز بهداشت شهرستان

الف)مرحله  قبل از وقوع بلایا:

• پیگیری و نظارت بر اجرای برنامه ارزیابی ایمنی و خطر واحدهای بهداشتی در برابر بلایا (SARA)
• اجرای برنامه کاهش آسیب­پذیری سازه­ای و غیرسازه­ای مراکز در برابر بلایا(SNS) 
• پیگیری و نظارت بر حسن اجرای برنامه ارزیابی و آموزش آمادگی خانوارهای تحت پوشش در برابر بلایا (DART)
• تدوین برنامه پاسخ به بلایا و فوریتها (EOP) در مرکز بهداشت
• پیگیری و نظارت بر تدوین و اجرای برنامه پاسخ به بلایا و فوریتها (EOP) در واحدهای بهداشتی تابعه

ب)مرحله  بعد از وقوع بلایا:

• پیگیری و اجرای نظام مراقبت وقوع و پیامدهای بلایا(DSS) 
• اجرای عملیات برنامه پاسخ بهداشتی به بلایا و فوریتها بر اساسEOP  تدوین شده در مرحله الف